top of page

Gatunki ryb niepożądane w polskich wodach

Czebaczek amurski (Pseudorasbora parva)

Ryba ta jest przykładem gatunku, który został introdukowany do wód Europyprzypadkowo, zawleczony z materiałem zarybieniowym azjatyckich ryb karpiowatych.Jego pierwotną ojczyzną jest subregion wschodnioazjatycki, tzw. „mandżurski”, obejmującydorzecze Amuru, Yang-tze, Huang-ho, wyspy japońskie, część półwyspu koreańskiegooraz Tajwan. W Europie po raz pierwszy stwierdzony został w 1961 r. w Rumunii i Albanii.W ciągu 40. lat rozprzestrzenił się na obszar prawie całej Europy, północnej Afryki (Algieria,Maroko), Bliskiego Wschodu (Turcja, Iran), środkowej Azji (Kazachstan, Uzbekistan),a nawet Oceanii (Fidżi), przenoszony głównie z materiałem zarybieniowym, ale równieżrozprzestrzeniając się samoistnie w wodach otwartych. W Polsce odnotowano go po razpierwszy w 1990 r. w PGR Stawno w dolinie Baryczy k. Milicza, gdzie prawdopodobniezawleczony został już wcześniej z narybkiem karpia sprowadzonym z Węgier lub Czech.W roku następnym gatunek ten odnotowano już w wodach otwartych w Baryczy i jejdopływach. Z tych terenów czebaczek rozpoczął ekspansję na prawie cały obszar Polski.Do końca lat 90. odnotowywany był w okolicach Jeleniej Góry i Legnicy, w Wielkopolsce,na Mazowszu. W ostatnich latach stwierdzony został również m.in. w Puszczy Kozienickiej,na Wyżynie Łódzkiej (Ner), w dopływach Wkry i Prosny, na Podlasiu (Biebrza), a takżew dopływach górnej Odry. Obecnie gatunek ten w Polsce jest już szeroko rozprzestrzeniony,głównie w środkowych i nizinnych regionach, gdzie zasiedla stawy hodowlane, drobne92zbiorniki, jeziora oraz rzeki, w tym również małe cieki i rowy melioracyjne. Na dotychczasodnotowanych obszarach występowania, szczególnie w stawach karpiowych, gatunek tenwystępuje już licznie.

Sumik karłowaty (Ameiurus nebulosus)

Sprowadzony do Europy z Ameryki Północnej (obszar naturalnego występowaniastanowi dorzecze Missisipi i Missouri) w celu uatrakcyjnienia łowisk. Pierwsze introdukcjemiały miejsce już w drugiej połowie XIX w. we Francji, Niemczach, Anglii, Holandii,Belgii i Austrii.Mniej więcej w tym samym okresie sumik karłowaty dotarł do Polski, na obszarówczesnych Prus, wpuszczony do stawów w okolicach Baranówka k. Dębna (obecniewoj. zachodniopomorskie). Brak jest dokładnych danych jak szybko przebiegała jegoekspansja w Polsce. Na początku lat 20. XX w. był już dobrze zadomowiony w wodachŚląska. Przed II Wojną Światową był już na Poj. Łęczyńsko –Włodawskim, wsiedlonypoczątkowo do jezior Szackich, skąd systemem kanałów przeniknął do środkowego Bugui Wieprza. Obecnie gatunek ten jest szeroko rozsiedlony w wodach Polski. Zajmuje Poj.Pomorskie, Poj. Mazurskie, dorzecze Warty (Wielkopolska, Kujawy), środkowe dorzeczeOdry (Śląsk) i Wisły (Mazowsze), dorzecze Bugu, Wieprza, dolnego i środkowegoSanu oraz Poj. Łęczyńsko-Włodawskie. Na niżu uważany jest za gatunek występującypospolicie. Do niedawna był notowany w 22% polskich rzek, ale obecnie w niektórychregionach Polski obserwuje się zmniejszenie liczebności, a nawet zanik tego gatunku.

Trawianka (Perccottus glenii)

Jej pierwotny zasięg występowania rozciąga się od południowego wybrzeża MorzaOchockiego do Półwyspu Koreańskiego i Morza Żółtego. Do Europy gatunek ten zostałprzywieziony przez ekspedycje naukową w 1912 r., a następnie w 1916 r. wypuszczonydo stawów parkowych koło St. Petersburga. Z tych terenów rozprzestrzenił się dookolicznych jezior i Zatoki Fińskiej. Z kolei w 1948 r. gatunek ten został przywiezionyprzez uczestników Amurskiej Ekspedycji do Moskwy, gdzie był hodowany w akwariach,a w następnych latach uwolniono go do wód otwartych. Od tego czasu zasiedlił wielerejonów dawnego Związku Radzieckiego, m.in. dorzecze Wołgi, zlewisko jeziora Bajkał,Kazachstan, Uzbekistan, rejon Kaliningradu, skąd przedostał się do Zatoki Fińskiej.W ostatnich kilkunastu latach na terenie Europy Środkowej i Wschodniej odnotowanobardzo szybkie rozprzestrzenianie się tego gatunku. Stwierdzono go w dorzeczuDźwiny (Łotwa), Donu, Dniepru i Dniestru (Ukraina), Cisy (Węgry od 1997 r.) oraz jejwschodniosłowackich dopływach – Latorica, Bodrog (od 1998 r.), gdzie szybko utworzyłbardzo liczebne populacje. W 2001 r. trawianka pojawiła się po raz pierwszy w Serbii(Vojvodina). Na terenie Polski trawianka po raz pierwszy została odnotowana w 1993r. w starorzeczu Wisły k. Dęblina. Niejasny jest sposób jej introdukcji do naszych wódoraz pochodzenie. W 1996 r. stwierdzono jej obecność w Wiśle i jej starorzeczach naodcinku od Solca, aż po ujście Wieprza, w 1997 r. w okolicach Otwocka, Łomianek,Wyszogrodu oraz w Warszawie, w 1998 r. w Zbiorniku Włocławskim, a ostatnio już wprzyujściowym odcinku koło Tczewa. Oznacza to, że od momentu wykrycia gatunekten w ciągu 6-7 lat zdołał zasiedlić środkowy i dolny odcinek Wisły o długości prawie600 km. W ostatnich latach odnotowany był w Bugu na odcinku między Hrubieszowema Zabużem, w Pacynce (dopływ Radomki) oraz w Zwolence (dopływ Wisły) k. Kozienic.W 2000 r. odnotowany został w stawach w okolicach Ozorkowa k. Łodzi, gdzie trafiłz rybami sprowadzonymi z Białorusi. Ostatnio (2002 r.) stwierdzony został w gospodarstwierybackim Zarszyn (zlewnia Wisłoka), dokąd przedostał się z materiałem zarybieniowym zpobliskiego gospodarstwa rybackiego oraz w śródpolnym stawie w okolicach Niewieścinak. Bydgoszczy. Liczebność populacji tego gatunku w Polsce aktualnie trudna jest dooszacowania, ale wykazuje wyraźną tendencją zwyżkującą.

 

Zgodnie z R.AP.R. gatunki wymienionych tutaj ryb po złowieniu nie wolno wpuszczać do łowiska, w którym je złowiono, ani do innych wód.

bottom of page