Budowa zewnętrzna
Ciało silnie wygrzbiecone, bocznie ścieśnione. Otwór gębowy mały, końcowy. Łuski duże, 34-38 wzdłuż ciała, linia boczna zaznaczona tylko na pierwszych 5-6 łuskach. Płetwa grzbietowa z 12-13, a odbytowa z 11-13 promieniami. Zęby gardłowe jednorzędowe, 5-5. U samic pojawia się w okresie tarła długie, rurkowate pokładełko. Grzbiet zielonoszary, do czarniawego. Boki jaśniejsze, srebrzyście lśniące, z długą, mieniącą się, zielononiebieską wstęgą. Strona brzuszna biała, różowo połyskująca. W okresie tarła samiec przybiera szatę godową. Jego gardło, piersi i przednia część brzucha stają się czerwone, grzbiet i tylna część ciała mienią się niebieskawozielono. Długość 5-6 cm, maksymalnie 9 cm.

 

Występowanie
W stojących i wolno płynących wodach zasiedlanych przez małże (skójka, szczeżuja).

 

Tryb życia
Stadna ryba bytująca w silnie zarośniętych roślinnością, przybrzeżnych partiach wody. Tarło – od kwietnia do czerwca. Samiec wyszukuje małża. Samica pokładelkiem składa ikrę do jamy skrzelowej małża. Równocześnie ponad małżem samiec wydala nasienie, które razem z wciąganą wodą dostaje się do jamy skrzelowej, zapładniając znajdujące się w niej jaja. Inkubacja trwa od 2 do 3 tygodni. Młode ryby opuszczają bezpieczne schronienie we wnętrzu małża przy długości 11 mm.

 

Odżywianie
Wodne rośliny oraz różnego rodzaju drobne, zwierzęce organizmy.

 

Ciekawostki
Inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy różanki to… sikawka, siekierka, siekacz, pukas, płocica, płaskura, płaskaczka, parynka oraz paraszka. Różanka jest tak mała, że może bytować nawet w niewielkich stawikach ogrodowych. Trzeba jednak koniecznie trzymać stadko tych ryb. Aby mogły się rozmnażać, w stawiku muszą żyć wraz z nimi skójki lub szczeżuje (małże). W sklepach zoologicznych sprzedawane są często azjatyckie różanki, należy jednak dawać pierwszeństwo nie mniej efektownym rybom rodzimym.