Budowa zewnętrzna
Ciało silnie wyciągnięte, z przodu walcowate, w części tylnej bocznie ścieśnione. Głowa szeroka i płaska. Duży, lekko dolny otwór gębowy. Szczęki z drobnymi, tarkowatymi zębami. Na podbródku jeden długi wąs. Przy otworach nosowych dwa króciutkie wąsiki. Łuski małe, cienkie, okrągłe. Linia boczna niepełna. Pierwsza płetwa grzbietowa z 9-16, druga z 67-85 promieniami – jest ona prawie tak długa jak płetwa odbytowa (65-78 promieni). Płetwy brzuszne położone gardłowo. Płetwa ogonowa zaokrąglona. Ubarwienie grzbietu brązowe, oliwkowożółte lub zielonkawe z ciemnym, niewyraźnym marmurkowym wzorem. Boki jaśniejsze, żółtawe. Brzuch białawy; ubarwienie ryb w zależności od podłoża jest bardzo zmienne. Młode są znacznie ciemniejsze od ryb dorosłych. Miętus ma przeciętnie 30-60 cm długości, maksymalnie 120 cm. Osiąga wówczas 25-30 kg i wiek 15-20 lat.
Występowanie
Ryba ta zamieszkuje przydenne rejony przejrzystych, chłodnych wód. Jest jedynym przedstawicielem rodziny dorszowatych w wodach słodkich, docierając w nich aż do krainy pstrąga. Znaleźć ją można w rzekach i jeziorach
Tryb życia
Ryba aktywna o zmroku i nocą. Tarło – od listopada do marca przy temperaturze wody 0,5-4°C. Samce dojrzewają pod koniec trzeciego, natomiast samice w końcu czwartego roku życia. Poza wodą miętus jest bardzo żywotny i w wilgotnym (chłodnym) powietrzu potrafi przetrwać kilka godzin. Ryba ta z powodzeniem wprowadzona została do wielu sztucznych zbiorników wodnych.
Odżywianie
Młode osobniki zjadają robaki, larwy owadów, skorupiaki, drobne ślimaki i mięczaki. W starszym wieku odżywia się rybami (jazgarz, kiełb, płoć i inne) oraz rakami. Miętus zyskał miano groźnego rabusia ikry i wylęgu ryb; zwłaszcza w pstrągowych wodach może być sprawcą znacznych szkód.
Ciekawostki
Inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy miętusa to… meniok, mentuz, miniok, minka, mich, myniok oraz niuch.
Uwagi
Mięso miętusa uważane jest za delikatesowy przysmak.
Rada wędkarska
Miętus jest to ryba o całkowicie odmiennych upodobaniach niż większość gatunków słodkowodnych. Ryba, która ożywia się w chłodnej wodzie, a najlepiej czuje się w lodowatej. W okresie upałów, gdy temperatura wody sięga 20 stopni C, miętus popada w odrętwienie - nie żeruje, nie pływa, leży nieruchomo, w ciemnych kryjówkach na dnie. Najaktywniejszy jest wtedy, gdy temperatura spada poniżej 7 stopni. Intensywnie żeruje, kiedy szykuje się do tarła, które odbywa na przełomie grudnia i stycznia. Pokarm pobiera wyłącznie nocą. W ciągu dnia ukrywa się w ciemnych miejscach. Miętus to ryba chłodu i nocy. Należy do rodziny dorszowatych. Ma szeroką, płaską głowę, silne szczeki wypełnione małymi, ostrymi zębami oraz jeden, krótki wąs. Ciało gładkie, śliskie, pokryte drobnymi łuskami. Barwa - od jasnobrązowej po oliwkowozieloną, tworzącą na bokach charakterystyczny, marmurkowy rysunek. Jest to ryba drapieżna, bardzo żarłoczna, a mimo to rosnąca powoli. Miętus w naszych warunkach dorasta do 50 cm długości i 2 kg wagi. Najczęściej łowi się jednak sztuki około 0,5 kg. Miętus jako drapieżnik szerzący spustoszenie wśród młodych ryb szlachetnych nie podlega ochronie. Miętusy łowi się wyłącznie nocą. Najlepiej późną jesienią, w końcu października i w listopadzie, kiedy zaczynają się przymrozki. Przynęta musi leżeć na dnie. Na ogół do połowu tej ryby używa się gruntówek z ciężkim ołowiem. Najskuteczniejszymi przynętami są: rosówki, pęczki czerwonych robaków lub martwe rybki (jazgarze, kiełbie i ukleje) z rozciętymi brzuchami. W cieplejsze dni miętus żeruje wyłącznie w głębokich dołach, jednakże z nastaniem pierwszych przymrozków wypływa także na płycizny. Stosunkowo najwięcej miętusów żyje w Bugu i Wiśle. Listopadowe, nocne połowy prawie zawsze przynoszą bogaty plon. W miejscu pojawienia się jednego brania, spodziewać się można następnych. Miętus bierze zdecydowanie i dość głęboko połyka przynętę. Przez chwilę pozostaje nieruchomy i dopiero potem powoli odpływa. Holowanie raczej nie sprawia kłopotu. Miętus jest rybą o wysokich walorach smakowych.