Budowa zewnętrzna
Silnie wygrzbiecone, bocznie równie silnie ścieśnione ciało o tępym pysku i prawie dolnie ustawionym otworze gębowym. Średnica oka mniejsza od długości pyska. Łuski duże. 50-57 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa z 12, a odbytowa z 26-31 promieniami. Płetwy piersiowe sięgają do nasady płetw brzusznych. Zęby gardłowe jednorzędowe, 5-5. Grzbiet w kolorze od ołowianego do czarniawego, zazwyczaj zielonawo połyskujący. Boki jaśniejsze, metalicznie lśniące. Brzuch białawy o perłowym połysku. U starszych osobników jest on zwykle złocisty. Płetwy nieparzyste ciemnoszare; parzyste jasnoszare. Długość 30-50 cm, maksymalnie 75 cm.
Występowanie
W dużych, żyznych jeziorach i wolno płynących rzekach (kraina leszcza. Tworzy dwa podgatunki: Abramis brama danubii (basen Dunaju) i Abramis brama orientalis.
Tryb życia
Młode ryby żyją w małych stadkach, w przybrzeżnej strefie wody. Starsze w jej głębszych rejonach, skąd wraz z nastaniem ciemności ciągną w poszukiwaniu pokarmu na przybrzeżne płycizny (głęboko penetrują muł, pozostawiając charakterystyczne ślady żerowania). Tarło – od maja do czerwca. W tym okresie u samców występuje silna wysypka tarłowa. Dojrzałość płciową uzyskuje w 3-4 roku życia.
Odżywianie
Małe zwierzęta denne.
Ciekawostki
Leszcz (Abramis brama) to ryba ceniona przez wędkarzy. Występuje w wodach całej niemal Europy. W Polsce można go spotkać zarówno w jeziorach, jak i w rzekach. Występuje w dużych ilościach. Charakterystyczne odcinki rzek, gdzie z upodobaniem przebywa, nazywają się krainą leszcza. Są to wody wolno płynące, dobrze natlenione i nasłonecznione. Leszcz ma ciało wysokie, bocznie spłaszczone z małą głową i niewielkim miękkim pyskiem. Ubarwienie - srebrzystoniebieskie. Duże okazy mogą mieć odcień złotawy. Wszystkie płetwy leszcza są ciemne. Charakterystycznie wydłużona jest płetwa odbytowa. Sięga ona prawie do ogona. Najczęściej spotyka się leszcze o wadze 0,5-2 kg. Zdarzają się jednak także okazy znacznie większe. Szczególnie dorodne leszcze łowi się w jeziorach Suwalszczyzny, a także w środkowym biegu Narwi. Oficjalnym polskim rekordem w wędkarskich połowach tej ryby jest sztuka o długości 65 cm i wadze 5,1 kg. Ale jak się wydaje nie jest to rekord specjalnie wyśrubowany. Niektórzy wędkarze, ze względu na dosyć skomplikowaną procedurę, nie zgłaszają rekordowych ryb. Sami nierzadko wyłowiliśmy leszcze o długości przekraczającej 50 cm i wadze większej niż 4 kg. Leszcz prowadzi stadny tryb życia. Jest rybą spokojną, trochę leniwą. Żywi się fauną, nie gardzi także pokarmem roślinnym. Żeruje zawsze przy dnie. Tarło dobywa się w maju i w czerwcu, gdy temperatura wody przekracza 15 stopni C. Na tarliskowych płyciznach leszcze zbierają się w ogromne stada. Są w tym czasie jak odrętwiałe. Nie żerują, słabo reagują na bodźce zewnętrzne, tracą swoją zwykłą ostrożność i płochliwość. Wykorzystują to coraz częściej kłusownicy, którzy dokonują podczas tarła prawdziwej rzezi tych ryb. Leszcz poza okresem tarła właściwie bierze przez cały rok od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Można go łowić także spod lodu. Najlepszy jednak okres to sierpień i wrzesień. Radzimy wybierać się na leszcze w ciepłe, bezwietrzne dni. Ryba żeruje właściwie nieustannie. Najbardziej intensywnie bardzo wczesnym ranem i po zachodzie słońca. Świetnie bierze w jasne, księżycowe i ciepłe noce. Łowi się wówczas szczególnie duże okazy. Leszcze żerują stadami. W przypadku brania trzeba błyskawicznie rybę podnosić do góry, w przeciwnym bowiem razie można wypłoszyć całe stado na wiele godzin. I nie pomogą wówczas najlepsze nawet zanęty. Na co najchętniej biorą leszcze? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Okazuje się bowiem, że upodobania pokarmowe leszczy są różne - w każdym zbiorniku inne. Nasza rada jest więc następująca - jeśli po raz pierwszy wybieramy się nad daną wodę z zamiarem łowienia leszczy, trzeba zabrać ze sobą możliwie różnorodny zestaw przynęt i próbować. Leszcze biorą na rosówki, czerwone i białe robaki, na groch, pęczak, a także na ciasto. Zarówno w wodach stojących, jak i rzekach konieczne jest zanęcanie łowiska. Na jeziorach najlepsze rezultaty daje kilkudniowe nęcenie. Ale nie jest to konieczne. Stado leszczy można także zwabić przez nęcenie tuż przed połowem. Na jeziorach najlepiej wybierać stanowiska w osłoniętych zatoczkach i zanęcać tym, co ma być przynętą. W wodach bieżących najlepiej stosować zanęty, w których skład wchodzą różne składniki: krojone robaki, groch, pęczak i dodatkowo płatki owsiane lub otręby.